ผักกะแยงนั้นดีต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก
ผักกะแยงนั้นดีต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก
ผักกะแยงนั้นดีต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก ผักกะแยง ประโยชน์ดีต่อสุขภาพอย่างไร ผักกะแยงมีสารสำคัญอยู่หลายชนิด เช่น Stigmasterol, β-sitosterol, Isothymusin, Nevadensin, Salvigenin, Chlorogenic acid, Caffeic acid และในส่วนของต้นและใบ ของผักกะแยง
ยังมีน้ำมันหอมระเหยอยู่ประมาณ 0.13% ประกอบไปด้วยสาร d-limonene และ d-perillaldehyde ซึ่งส่งผลให้ผักกะแยง มีประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพตามนี้เลย
1. อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ
ผักกะแยงหรือผักแขนงมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง จึงช่วยต้านไวรัส แบคทีเรีย และต้านการเจริญของเชื้อโรคต่าง ๆ ได้
2. ต้านมะเร็ง
นอกจากผักกะแยงจะมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงแล้ว การศึกษาทางเภสัชวิทยายังพบว่า น้ำมันหอมระเหยในผักกะแยงมีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว และเซลล์มะเร็งเต้านม
3. ระงับประสาท ลดการอักเสบ และขยายหลอดเลือด
การศึกษาวิจัยทางเภสัชวิทยาของผักกะแยง และน้ำมันหอมระเหยในผักกะแยง พบว่า ผักกะแยงมีฤทธ์ระงับประสาท กระตุ้นระบบประสาท ขยายหลอดเลือด และลดอาการอักเสบได้ผักกะแยง สรรพคุณทางยามีอะไรบ้าง

นอกจากประโยชน์ทางเภสัชวิทยาของผักกะแยงและน้ำมันหอมระเหยในผักกะแยงแล้ว ในตำรับยาพื้นบ้านยังพบสรรพคุณผักกะแยง ดังนี้
1. ช่วยขับลม ระบายท้อง โดยตำรับยาพื้นบ้านอีสานใช้ต้นผักกะแยงทั้งต้นคั้นน้ำเป็นยาขับลม
2. แก้ไข้ โดยใช้น้ำคั้นจากต้นสด 15-30 กรัม มาต้มน้ำดื่ม
3. ช่วยเจริญอาหาร ลดอาการเบื่ออาหาร เพราะผักกะแยงมีกลิ่นหอมฉุนและมีรสเผ็ดร้อน
4. แก้คัน แก้ฝี และกลาก โดยนำต้นสดประมาณ 15 กรัม ต้มกับน้ำแล้วใช้อาบ หรือนำมาทาถู หรือตำแล้วพอกรอบ ๆ แผลที่เป็น
5. หมอยาพื้นบ้านแนะนำให้กินผักกะแยงเพื่อป้องกันเส้นเลือดตีบตันและไข้ร้อนใน
6. ใช้ทั้งต้นเป็นยาระบายอ่อน ๆ
7. ใช้ทั้งต้นตำแล้วพอกลดอาการบวม
8. แก้พิษงูที่พิษไม่ร้ายแรง โดยใช้ต้นสด ๆ ประมาณ 15 กรัม ตำให้ละเอียด แล้วผสมกับต้นฟ้าทะลายโจรสด ประมาณ 30 กรัม เติมน้ำส้มสายชูในปริมาณพอสมควร แล้วคั้นเอาแต่น้ำมาดื่ม ส่วนกากที่เหลือให้พอกบริเวณรอบ ๆ บาดแผล ห้ามพอกบนบาดแผลโดยตรงเพื่อลดความเสี่ยงการติดเชื้อ
9. แก้พิษเบื่อเมา โดยใช้ต้นแห้งทั้งต้นที่เก็บไว้นาน 1 ปี มาต้มกับน้ำแล้วดื่ม
10. ทางตำรับยาพื้นบ้านภาคอีสาน จะใช้ผักกะแยงทั้งต้นช่วยขับน้ำนมของคุณแม่ ที่คลอดลูกมาสักพักแล้ว หรือใช้แก้น้ำนมแม่ที่มีรสเปรี้ยว แต่จะไม่ใช้กับคุณแม่หลังคลอดใหม่ ๆ เพราะกลิ่นผักกะแยง อาจทำให้เวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียนได้
11. ใช้ลำต้น และใบสดมาขยำ ดมแก้วิงเวียนศีรษะผักกะแยง ประโยชน์อื่น ๆ ก็มีนะ
ประโยชน์ของผักกะแยงหรือผักแขยงในด้านอื่น ๆ ก็มีดังนี้
1. ใช้ดับกลิ่นคาวอาหาร ทั้งใส่ปรุงเมนูอาหารหรือกินเป็นผักแกล้มกับเมนูอาหารคาวกลิ่นแรงอย่างลาบดิบ หลู้ ก้อย แกงอ่อม เป็นต้น
2. รับประทานสด ๆ จะช่วยดับกลิ่นตัวได้
3. น้ำมันหอมระเหยจากผักกะแยง สามารถใช้เป็นส่วนประกอบ ในเครื่องสำอางเพื่อป้องกันการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ เนื่องจากมีฤทธิ์ต่อต้านจุลินทรีย์ และกลิ่นฉุนเฉพาะตัวของผักกะแยง ยังใช้เป็นยาฆ่าแมลงในกลุ่มที่ทำลายผลไม้ รวมถึงใช้ไล่แมลงได้อีกด้วย
4. มีงานวิจัยที่พบว่า น้ำมันหอมระเหย ที่สกัดได้จากผักกะแยง มีกลิ่นคล้ายกับน้ำมันสน และสารสกัดด้วยไอน้ำ จากผักกะแยงยั งช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียก่ออาการอาหารเป็นพิษที่มักปนเปื้อนในผลิตภัณฑ์อาหาร นม รวมถึงเนื้อสัตว์และไข่ไก่ได้
เมนูผักกะแยง ทำอะไรกินได้บ้าง
ด้วยความที่ผักกะแยง มีกลิ่นหอมฉุนเฉพาะตัว จึงมักจะถูกเก็บมาปรุงอาหารในหลายเมนู เช่น เมนูต้มส้ม แกงหน่อไม้ แกงอ่อมต่าง ๆ เช่น แกงอ่อมกบ อ่อมเขียด อ่อมหอย อ่อมปลา อ่อมเนื้อวัว หรืออาหารที่มีกลิ่นคาวชนิดอื่น ๆ เช่น ลาบดิบ หลู้เลือด เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังมีการนำยอดอ่อน ใบอ่อนไปกินเป็นผักสดแกล้มเมนูลาบ ก้อย แจ่ว น้ำพริก ส้มตำ หรือซุบหน่อไม้ เพื่อเพิ่มกลิ่นหอมฉุน และลดกลิ่นคาวของอาหารด้วย
ติดตามเรื่องราว ผักกะแยง คือผักอะไร มีประโยชน์ขนาดไหน